TITRE
Introduction...
Publica opera plurima exstruxit, e quibus vel praecipua: forum cum aede Martis Ultoris, templum Apollinis in Palatio, aedem Tonantis lovis in Capitolio. Templum Apollinis in ea parte Palatinae domus excitavit, quam fulmine ictam desiderari a deo haruspices pronuntiarant; addidit porticus cum bibliotheca Latina Graecaque. Adversus incendia excubias nocturnas vigilesque commentus est; ad coercendas inundationes alveum Tiberis laxavit ac repurgavit completum olim ruderibus et aedificiorum prolationibus coartatum. Aedes sacras vetustate conlapsas aut incendio absumptas refecit easque et ceteras opulentissimis donis adornavit, ut qui in cellam Capitolini Iovis sedecim milia pondo auri gemmasque ac margaritas quingenties sestertium una donatione contulerit.
lexique
publico, as, are : confisquer au profit de l'Etat
publicus, a, um : public
opera, ae, f. : le soin, l'effort (operam dare : se consacrer à)
opus, operis, n. : le travail (opus est mihi = j'ai besoin)
plurimi, ae, a : pl. superlatif de multi - très nombreux
exstruo, is, ere, struxi, structum : accumuler, construire, élever
e, prép. : (+abl) hors de, de
qui, quae, quod, pr. rel : qui, que, quoi, dont, lequel...
uel, adv. : ou, ou bien, même, notamment (uel... uel... : soit... soit...)
praecipuus, a, um : principal, essentiel
forum, i, n. : marché, forum
forus, i, m. : pont (d'un bateau)
cum, inv. :1. Préposition + abl. = avec 2. conjonction + ind. = quand, lorsque, comme, ainsi que 3. conjonction + subj. : alors que
aedes, is, f. : la maison, le temple
Mars, Martis, m. : Mars
ultor, oris, m. :le vengeur
templum, i, n. : temple
Apollo, inis, m. : Apollon
in, prép. : (acc. ou abl.) dans, sur, contre
Palatium, ii, n. : le mont Palatin, le palais
aedes, is, f. : la maison, le temple
Tonantis : ?
lovis : ?
in, prép. : (acc. ou abl.) dans, sur, contre
Capitolium, ii, n. : le Capitole
templum, i, n. : temple
Apollo, inis, m. : Apollon
in, prép. : (acc. ou abl.) dans, sur, contre
is, ea, id : ce, cette ; celui-ci, celle-ci
pars, partis, f. : partie, côté
Palatinae : ?
domus, us, f. : maison ; domi : à la maison
excito, as, are : exciter, réveiller, dresser
quam, 1. accusatif féminin du pronom relatif = que 2. accusatif féminin sing de l'interrogatif = quel? qui? 3. après si, nisi, ne, num = aliquam 4. relatif de liaison = et eam 5. introduit le second terme de la
comparaison = que 6. adv. = combien
qui, quae, quod, pr. rel : qui, que, quoi, dont, lequel...
fulmen, inis, n. : foudre
ico, is, ere, ici, ictum : frapper
desidero, as, are : désirer, réclamer, regretter (déplorer) la perte de, porter manquant
a, prép. : + Abl. : à partir de, après un verbe passif = par
deus, i, m. : le dieu
haruspex, icis, m. : l'haruspice
pronuntiarant : ?
addo, is, ere, didi, ditum : ajouter
porticus, us, f. : le portique
cum, inv. :1. Préposition + abl. = avec 2. conjonction + ind. = quand, lorsque, comme, ainsi que 3. conjonction + subj. : alors que
bibliotheca : ?
Latinus, a, um : Latin
Graecus, a, um : Grec
aduersus, a, um : contraire (prép. + acc. = contre)
incendium, ii, n. : l'incendie
excubiae, arum, f. : le garde, la garde de nuit
nocturnus, a, um : nocturne
uigil, ilis : éveillé, qui tient éveillé
uigilo, as, are : veiller, être éveillé, être attentif
comminiscor, eris, i, mentus sum : imaginer
comminiscor, eris, i, mentus sum : imaginer
sum, es, esse, fui : être ; en tête de phrase : il y a
ad, prép. + Acc. : vers, à, près de
coercendas : ?
inundatio, ionis, f. : l'inondation
alueus, i, m. : baquet, lit de rivière
Tiberis, is, m. : le Tibre
laxo, as, are : relâcher
ac, conj. : et, et aussi
repurgavit : ?
compleo, es, ere, pleui, pletum : remplir
olim, adv. : autrefois
ruderibus : ?
et, conj. : et, aussi
aedificium, ii, n. : l'édifice
prolationibus : ?
coarto, as, are : serrer, resserrer
aedes, is, f. : la maison, le temple
sacer, cra, crum : sacré
sacro, as, are : consacrer, dédicacer
uetustas, atis, f. : la vieillesse, la vétusté
conlapsas : ?
aut, conj. : ou, ou bien
incendium, ii, n. : l'incendie
absumo, is, ere, sumpsi, sumptum : prendre entièrement, consumer, détruire, anéantir, dissiper
reficio, is, ere, feci, fectum : reconstruire, refaire, réparer, redonner des forces (refectus, a, um : réconforté)
eo, is, ire, iui, itum : aller
is, ea, id : ce, cette ; celui-ci, celle-ci
et, conj. : et, aussi
ceteri, ae, a : pl. tous les autres
opulentus, a, um : riche, opulent
donum, i, n. : présent, cadeau
adorno, as, are : orner, embellir
ut, conj. : + ind. : quand, depuis que; + subj; : pour que, que, de (but ou verbe de volonté), de sorte que (conséquence) adv. : comme, ainsi que
queo, is, ire, ii ou iui, itum : pouvoir
qui, quae, quod : qui ; interr. quel ? lequel ?
qui, quae, quod, pr. rel : qui, que, quoi, dont, lequel...
in, prép. : (acc. ou abl.) dans, sur, contre
cella, ae, f. : chambre aux provisions, cellier, garde-manger, chambre
Capitolinus, a, um : Capitolin, du Capitole
Iuppiter, Iouis, m. : Jupiter
sedecim, inv. : seize
milium, ii, n. : mille
pondo, inv. : en poids (distingue les unités monétaire et de poids)
auris, is, f. : oreille
aurum, i, n. : or
gemma, ae, f. : gemme, pierre précieuse
ac, conj. : et, et aussi
margarita, ae, f. : perle
quingenties : ?
sestertius, ii, m. le sesterce
una, adv. : ensemble, en même temps
unus, a, um : un seul, un
donatione : ?
confero, fers, ferre, tuli, latum : 1. apporter, amasser 2. rapprocher, 3. faire porter sur; me - : se réfugier